Radioterapia to skuteczna procedura leczenia nowotworów, ale dla skóry pacjenta stanowi poważne wyzwanie. Chociaż często mówi się o skutkach ubocznych leczenia, to temat odpowiedniego przygotowania skóry do naświetlań wciąż nie jest wystarczająco nagłaśniany. A więc jak przygotować skórę do radioterapii? W ONKO.Life każdego dnia spotykamy się z pacjentami, którzy pytają: Jak mogę przygotować skórę do radioterapii? Czy są jakieś kosmetyki, które mogą mi pomóc? Jak uniknąć poważnych podrażnień?

Osoby, które już przeszły ten etap leczenia, dzielą się swoimi doświadczeniami. Opowiadają o zaczerwienieniu, pieczeniu, suchości, a nawet o trudno gojących się ranach. Niektórzy mówią, że gdyby wiedzieli wcześniej, jak dbać o skórę, uniknęliby wielu problemów. Z drugiej strony są pacjenci, którzy odpowiednio przygotowali swoją skórę i zauważyli, że ich reakcje na radioterapię były dużo łagodniejsze.

Czy można przygotować skórę do radioterapii, by zminimalizować jej skutki uboczne? Odpowiedź brzmi: TAK! Kluczowe jest wprowadzenie odpowiednich nawyków pielęgnacyjnych na minimum 7 dni przed rozpoczęciem leczenia i ich kontynuacja w trakcie oraz po terapii.

CosmeClinik przeprowaziło badania kliniczne, które potwierdzają, że odpowiednia pielęgnacja skóry przed radioterapią może znacząco zmniejszyć ryzyko powikłań. Nasze analizy wskazują, że już tygodniowa profilaktyka może ograniczyć nasilenie rumienia oraz złagodzić przesuszenie skóry. Udowodniono również, że stosowanie specjalistycznych kosmetyków, które wspierają regenerację, poprawia komfort pacjentów w trakcie leczenia.

W tym artykule pokażemy, dlaczego warto zadbać o skórę już przed rozpoczęciem naświetlań, jakie kroki należy podjąć oraz które składniki w kosmetykach mogą wspierać regenerację skóry. Przyjrzymy się też badaniom naukowym i historiom pacjentów, aby znaleźć najlepsze sposoby na utrzymanie skóry w dobrej kondycji podczas radioterapii.

Jak radioterapia wpływa na skórę?

Promieniowanie jonizujące stosowane w radioterapii nie działa wybiórczo. Jego celem jest niszczenie komórek nowotworowych, ale przy okazji może uszkadzać zdrowe tkanki znajdujące się w polu naświetlania. Skóra jest jednym z pierwszych organów, który odczuwa skutki terapii. Wielu pacjentów porównuje efekty uboczne radioterapii do silnego oparzenia słonecznego – z tym że regeneracja trwa znacznie dłużej.

Badania pokazują, że około 85% pacjentów poddawanych radioterapii doświadcza reakcji skórnych. Ich nasilenie zależy od różnych czynników, takich jak:

  • dawka promieniowania,

  • liczba sesji,

  • lokalizacja naświetlanej okolicy,

  • ogólny stan zdrowia pacjenta,

  • indywidualna podatność skóry na uszkodzenia.

Najczęstsze objawy skórne to:

  • rumień – zaczerwienienie skóry przypominające poparzenie słoneczne,

  • suchość i łuszczenie – skóra staje się napięta, szorstka, może pękać,

  • obrzęk – pojawia się w obszarze naświetlania, może powodować uczucie napięcia,

  • nadwrażliwość – skóra boli przy dotyku, swędzi, piecze,

  • pęcherze i owrzodzenia – w cięższych przypadkach skóra może się łuszczyć i tworzyć rany.

Niektóre z tych objawów mogą się pojawić już po kilku sesjach, inne dopiero pod koniec leczenia. Co więcej, skóra po zakończeniu radioterapii wciąż wymaga troski – jej regeneracja może potrwać kilka tygodni, a nawet miesięcy.

Pacjenci często pytają, czy można coś zrobić, by zmniejszyć ryzyko poważnych reakcji skórnych? Odpowiedź brzmi: tak, odpowiednie przygotowanie skóry na minimum 7 dni przed rozpoczęciem radioterapii ma kluczowe znaczenie. Wprowadzenie kilku prostych nawyków może znacząco poprawić komfort pacjenta i przyspieszyć regenerację skóry.

Jak pielęgnować skórę przed radioterapią?

1. Oczyszczanie – najważniejsze zasady

Pierwszym krokiem jest odpowiednie oczyszczanie skóry. Choć może się to wydawać banalne, wiele osób popełnia błędy, które mogą zwiększyć ryzyko podrażnień.

Pacjenci często pytają: Czy mogę myć skórę w miejscu naświetlania? Tak, ale z zachowaniem ostrożności. Dermatolodzy zalecają używanie łagodnych środków myjących bez mydła, alkoholu i substancji zapachowych.

Niektóre kosmetyki, nawet te oznaczone jako „hipoalergiczne”, mogą zawierać agresywne detergenty, które uszkadzają barierę ochronną skóry. Zamiast tego warto sięgnąć po SYNDET – delikatny środek myjący o neutralnym pH, który nie narusza naturalnego płaszcza hydrolipidowego skóry. Już podczas mycia rozpoczyna się proces intensywnego nawilżania – wystarczy pozostawić produkt na około 2 minuty na namydlonym ciele, aby skóra mogła w pełni skorzystać z jego dobroczynnych właściwości.

Najważniejsze zasady oczyszczania skóry przed radioterapią:

– Nie używaj mydeł ani żeli pod prysznic z SLS – będą przesuszać skórę.

– Myj skórę letnią wodą – unikaj gorących kąpieli, które mogą osłabić barierę ochronną.

– Nie pocieraj skóry ręcznikiem – delikatnie osuszaj ją przez przykładanie bawełnianego ręcznika.

– Nie używaj gąbek ani szczotek do ciała – mogą podrażniać naskórek.

Już na etapie oczyszczania można wprowadzić składniki łagodzące podrażnienia. Dobrym wyborem są środki myjące wzbogacone o mocznik, glicerynę i betainę, które nawilżają i koją skórę.

2. Nawilżanie i ochrona skóry – klucz do sukcesu

Skóra, która przejdzie przez radioterapię, musi być jak najlepiej przygotowana. Już tydzień przed leczeniem warto zacząć intensywne nawilżanie, aby skóra była bardziej odporna na negatywne skutki naświetlania.

Pacjenci pytają: Czy zwykły krem nawilżający wystarczy? Dermatolodzy zalecają stosowanie specjalistycznych emolientów, które nie tylko nawilżają, ale także tworzą barierę ochronną przed czynnikami zewnętrznymi.

Produkty takie jak M-TEX (dla osób poddawanych radioterapii piersi) oraz Emulsja ochronna skóry głowy, szyi Sativa GY-TEX – Onko life zawierają TEX-OE® – ekstrakt z opuncji figowej, który wzmacnia skórę i wspomaga jej regenerację.

Jak wykazały badania, TEX-OE®:

  • chroni skórę przed stresem oksydacyjnym wywołanym promieniowaniem,

  • przyspiesza odbudowę naskórka i działa przeciwzapalnie,

  • wzmacnia naturalną barierę ochronną skóry.

Jak stosować?

  • Nakładać 1-2 razy dziennie.

  • Nie używać tuż przed naświetlaniem – skóra powinna być czysta i sucha co najmniej 2 godziny przed radioterapią.

Jak pielęgnować skórę podczas radioterapii?

Kiedy pacjenci rozpoczynają radioterapię, często pytają: Co teraz? Czy mogę nadal stosować te same kosmetyki? Czy mam zmienić coś w swojej pielęgnacji? Co zrobić, jeśli skóra zacznie mnie piec lub swędzieć?

Pierwsze oznaki podrażnienia mogą pojawić się już po kilku sesjach, zwłaszcza jeśli naświetlana jest delikatna skóra (np. okolice szyi, piersi czy twarzy). Niektóre osoby nie odczuwają skutków ubocznych od razu, ale po kilku tygodniach zauważają zaczerwienienie, przesuszenie, a nawet pęcherze. Dlatego kontynuowanie delikatnej pielęgnacji i reagowanie na bieżąco jest kluczowe.

1. Oczyszczanie – jeszcze większa ostrożność

Na tym etapie skóra staje się bardziej wrażliwa, a jej bariera ochronna jest osłabiona, dlatego wszystkie agresywne substancje powinny zostać wyeliminowane z codziennej pielęgnacji. Dotyczy to nie tylko mydeł, ale również płynów do kąpieli, peelingów czy nawet niektórych antyperspirantów.

Niektórzy pacjenci zgłaszają, że zwykła woda powoduje u nich pieczenie. W takim przypadku pomocne mogą być delikatne płyny micelarne bez alkoholu lub specjalistyczne dermokosmetyki do mycia. SYNDET nadal pozostaje najlepszym wyborem, ponieważ nie tylko nie podrażnia skóry, ale również dostarcza jej substancji nawilżających.

Kilka zasad dotyczących oczyszczania w trakcie radioterapii:
Myj skórę wyłącznie letnią wodą – gorąca powoduje dodatkowe przesuszenie.
Nie używaj szorstkich ręczników, gąbek czy szczotek – skóra może być na tyle delikatna, że nawet lekkie tarcie wywoła podrażnienia.
Nie stosuj dezodorantów ani perfum na skórę poddaną naświetlaniu – wiele z nich zawiera alkohol, który dodatkowo podrażnia skórę.

2. Nawilżanie – kluczowe dla komfortu skóry

W trakcie radioterapii skóra zaczyna tracić wilgoć znacznie szybciej niż zwykle, co może prowadzić do suchości, swędzenia, a nawet łuszczenia się. Wielu pacjentów mówi, że ich skóra staje się napięta, jakby była „za mała” na ciało.

Najlepszym sposobem na jej ochronę jest regularne nawilżanie – ale nie tuż przed sesją radioterapii! Należy stosować kremy nawilżające co najmniej 2 godziny przed oraz po naświetlaniu, aby nie zaburzać skuteczności leczenia.

Dermatolodzy polecają stosowanie emolientów zawierających ceramidy, skwalan i kwas hialuronowy, które pomagają odbudować barierę hydrolipidową skóry. Produkty takie jak M-TEX i GY-TEX, dzięki zawartości TEX-OE® z opuncji figowej, przyspieszają regenerację naskórka i zmniejszają stan zapalny.

Jak przygotować skórę do radioterapii? Co mówią badania?

Według artykułu opublikowanego w International Journal of Radiation Oncology, pacjenci stosujący emolienty i preparaty wspierające regenerację skóry mieli o 40% niższe ryzyko wystąpienia ciężkich powikłań skórnych w porównaniu do tych, którzy nie stosowali żadnej pielęgnacji.

Jak stosować kremy podczas radioterapii?
Nakładaj minimum 2 razy dziennie, ale nigdy bezpośrednio przed naświetlaniem.
Wmasowuj delikatnie, nie pocierając skóry.
Stosuj tylko produkty bez alkoholu, parabenów i sztucznych zapachów.

3. Unikanie podrażnień – czego nie robić?

Podczas radioterapii skóra jest tak delikatna, że nawet drobne błędy mogą pogorszyć jej stan. Pacjenci często zastanawiają się, czy mogą używać balsamów brązujących, nosić syntetyczne ubrania lub stosować naturalne oleje. Odpowiedź na większość tych pytań to nie.

Najważniejsze rzeczy, których należy unikać:
Nie wystawiaj skóry na słońce – promieniowanie UV może pogłębiać podrażnienia.
Nie stosuj tłustych olejków – mogą one utrudniać skórze oddychanie.
Nie noś obcisłych ubrań – tarcie może powodować dodatkowe uszkodzenia skóry.
Unikaj długich kąpieli – lepiej wybierać szybkie prysznice w letniej wodzie.

Regeneracja skóry po radioterapii – co dalej?

Wielu pacjentów myśli, że po zakończeniu radioterapii skóra natychmiast wróci do normalnego stanu. Niestety, proces regeneracji może trwać nawet kilka miesięcy.

W tym okresie skóra nadal jest delikatna i podatna na uszkodzenia. Może też dojść do opóźnionych reakcji skórnych, które objawiają się jako:

  • intensywne przesuszenie,

  • przebarwienia,

  • długotrwałe zaczerwienienie,

  • utrzymujące się swędzenie.

Aby wspomóc odbudowę skóry, warto sięgnąć po specjalistyczne kosmetyki, które łagodzą podrażnienia i wspomagają regenerację. CICA-TEX, dzięki zawartości ceramidów, kwasu hialuronowego i skwalanu, przyspiesza gojenie i wzmacnia osłabioną barierę hydrolipidową skóry.

Jak długo stosować pielęgnację po radioterapii?
Minimum 6 tygodni po zakończeniu leczenia, a w razie potrzeby dłużej.
Kontynuować nawilżanie i stosowanie emolientów.
Chronić skórę przed słońcem i nie używać agresywnych peelingów czy kosmetyków chemicznych.

Jeśli chcesz, by Twoja skóra lepiej zniosła radioterapię, zacznij dbać o nią minimum 7 dni przed leczeniem. Nawilżaj, unikaj podrażnień i stosuj sprawdzone kosmetyki. Każdy krok ma znaczenie! Jeśli masz pytania – skonsultuj się ze specjalistą albo napisz do nas, z przyjemnością pomożemy!